Page 49 - Best
P. 49
47
ARAŞTIRMA
Türkiye Hızla Yaşlanıyor, Peki
Finansal Hazırlık Ne Durumda?
Türkiye, genç nüfus yapısı ile tanınsa da son yıllarda demografik yapıda
belirgin bir değişim yaşanıyor. Yaşlı nüfusun toplam nüfusa oranı giderek
artarken, bu dönüşüm hem sosyal hem ekonomik açıdan önemli sonuçlar
doğuruyor. Bireysel Emeklilik Sistemi ve yakın zamanda hayata geçmesi
hedeflenen Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, yaşlanmaya finansal hazırlık
alanında önemli bir eksiği kapatacak.
TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) son verileri- ni yaygınlaştırmak gibi adımlar bu süreçte kritik
ne göre, 65 yaş ve üzerindeki bireylerin toplam olacak.
nüfusa oranı 2020'de %9,5’ken, bu oran 2023
itibarıyla %10,2’ye yükselmiş durumda. Bu ar- Türkiye Yaşlanmaya Finansal Olarak Hazır
tış, 2000’li yılların başında %6 seviyelerinde olan mı?
yaşlı nüfus oranının belirgin bir şekilde yükseldi- Yaşlanma süreci, bireylerin uzun vadeli finansal
ğini gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tara- planlama yapmasını zorunlu kılarken, ülke ekono-
fından yapılan değerlendirmelerde, %10 eşiğini misinin de bu yükte dengeyi sağlaması gerekiyor.
geçen ülkeler "yaşlı nüfusa sahip" olarak tanımla- Ancak Türkiye’deki emeklilik sisteminin mevcut
nıyor. Türkiye de bu sınıfa girerek, hızla yaşlanan durumu, toplumsal olarak yeterli finansal olgunlu-
toplumlar arasında yerini aldı. ğa ulaşılmadığını gösteriyor. Klasik sosyal güvenlik
sistemleri, uzun vadede yaşlı nüfusun artan talep-
Doğurganlıkta kritik düşüş lerini karşılamada yetersiz kalabilir. Bu noktada, Bi-
Türkiye’nin yaşlanma oranlarındaki artışın temel reysel Emeklilik Sistemi (BES) öne çıkıyor.
nedenleri arasında doğurganlık oranındaki dü-
şüş, yaşam süresindeki uzama ve sağlık hizmet- Emeklilik şirketleri, yaşlanmaya hazırlık konusun-
lerindeki iyileşmeler yer alıyor. 2000’li yıllarda ka- da kritik bir işlev üstleniyor. Toplumun uzun vadeli
dın başına düşen doğurganlık oranı 2,5’ken, bu tasarruf alışkanlıklarını geliştirmek için farkındalık
oran 2023’te 1,7’ye geriledi. Aynı dönemde or- kampanyaları düzenleyen şirketler, aynı zamanda
talama yaşam süresi 70’lerden 78’lere yükseldi. çeşitli fon seçenekleriyle bireylerin yatırımlarını çe-
şitlendirmesine olanak tanıyor. Ancak bu adımların
Bu değişim, ekonomik ve sosyal yapıda çeşitli daha etkin olması için toplumsal bilinçlendirme ça-
etkiler yaratıyor. İş gücü piyasasında yaşlanma lışmalarının artırılması ve şirketlerin dijital platform-
nedeniyle emeklilik yaşının uzatılması gündeme larla müşterilere daha hızlı ve kolay erişim sunması
gelirken, sağlık ve sosyal güvenlik sistemlerinin gerekiyor.
üzerindeki yük artıyor. Aynı zamanda, yaşlı birey-
lerin sosyal hayata katılımını teşvik edecek politi- BES’in Önemi ve Entegrasyonu
kaların önemi de giderek artıyor. Bireysel Emeklilik Sistemi, toplumun yaşlanma ile
ortaya çıkan finansal gereksinimlerine bir çözüm
Gelecek Öngörüleri olarak konumlandırılıyor. Sistemin otomatik katılım
Birleşmiş Milletler’in projeksiyonlarına göre, Tür- modeliyle genç yaş gruplarından itibaren tasarruf
kiye’nin yaşlı nüfus oranı 2050’de %20’ye ula- yapmaya başlayan bir nesil yaratılması hedefleni-
şabilir. Bu durum, Türkiye’nin demografik fırsat yor. BES fonlarının devlet desteğiyle güçlendirilme-
penceresini kapatıp “yaşlı toplum” statüsüne si, katılımcıların uzun vadeli birikimlerini daha cazip
geçeceğini gösteriyor. Bu nedenle, yaşlanan kılıyor. Ancak yaşlanma gibi çok boyutlu bir konuya
nüfusun ihtiyaçlarına yönelik kapsamlı politikalar yanıt verebilmek için BES’in sosyal güvenlik sis-
geliştirilmesi büyük önem taşıyor. Örneğin, yaş temiyle daha entegre bir yapıya kavuşturulması
dostu şehirler oluşturmak, yaşlı bireylerin yaşam gerekiyor. Yeni dönemde Tamamlayıcı Emeklilik
kalitesini artıracak sağlık ve bakım hizmetleri- Sistemi ile bu adımın da atılması hedefleniyor.
